Het Openbaar Ministerie heeft een verzoekschrift bij de Ondernemingskamer ingediend om een onderzoek (ofwel: enquête) te beginnen en onmiddellijke voorzieningen te treffen. Het ingrijpen van het OM via de Ondernemingskamer is uniek. Advocaat ondernemingsrecht Dirk de Waard legt uit.
Als toeleverancier van de overheid bekleedt Centric een belangrijke rol
Het is al jaren onrustig bij Centric. Dit, terwijl Centric als IT-dienstverlener veel overheidsinstellingen bedient. Daardoor heeft Centric toegang tot cruciale en voor Nederland belangrijk IT-infrastructuur. Met duizenden werknemers is het OM van mening dat rust binnen Centric van cruciaal belang is.
De onrust begon nadat de omstreden en zelfbenoemde cyberexpert Rian van Rijbroek, tevens vriendin van Sanderink, bij Centric in beeld kwam. Samen met Sanderink zorgde zij voor onrust, ontsloeg belangrijke werknemers en voerde warrig beleid.
De rol van Sanderink als (indirect) aandeelhouder en uitvoerend bestuurder
Sanderink houdt als 100% aandeelhouder via Sanderink Investments B.V. volledige controle over Centric. Naast ultimate benificial owner is Sanderink tevens enig bestuurder van Centric. Aldus kan men binnen Centric niet om Sanderink heen.
Het onrustige beleid van Sanderink en Van Rijbroek
Onder meer vanwege vele wisselingen in de top en alarmerende berichten over Rian van Rijbroek is het OM zich plots via de Ondernemingskamer met deze zaak gaan bemoeien. Zo zou Rian van Rijbroek al dan niet als feitelijk bestuurder (een deel van) het beleid binnen Centric bepalen, terwijl Rian van Rijbroek niet officieel in dienst is (geweest) bij Centric.
Als gevolg van privékwesties legde Sanderink zijn bestuursfunctie aanvankelijk tijdelijk neer, maar bleef zich op afstand als niet-uitvoerend bestuurder bemoeien binnen de one-tier board. Nadat de onrust – die vanwege de privékwesties van Sanderink ontstond – aanbleef, stapten ook nog eens drie andere bestuurders van Centric op.
Het unieke enquêteverzoek van het OM
Het OM heeft als gezegd een enquêteverzoek ingediend bij de Ondernemingskamer. Hiermee beoogt het OM een eerste stap te nemen naar het herstel van gezonde verhoudingen binnen de organisatie. Het OM heeft de wettelijke enquêtebevoegdheid vanuit het openbaar belang. Die bevoegdheid is belegd bij de advocaat-generaal van het Ressortsparket. Het OM heeft een civiele toezichtstaak op ondernemingen waarin twijfel is ontstaan over de juiste gang van zaken en het gevoerde beleid.
De inzet van de enquêtebevoegdheid van de advocaat-generaal is echter uniek. In veel gevallen hebben aandeelhouders of de ondernemingsraad mogelijkheden om het bestuur in de gelegenheid te stellen om maatregelen te treffen. Dat is in deze organisatie niet aan de orde. In het belang van de werknemers van de organisatie en de maatschappelijke impact die aan de onrust ten gevolge kan liggen, heeft het OM besloten actie te ondernemen.
De rol van de Ondernemingskamer
Deze kwestie is het zoveelste hoofdstuk binnen Centric en Sandrink. De cruciale vragen die centraal staan in deze zaak van het OM zijn als volgt:
- zijn er redenen om aan een juist beleid te twijfelen, en zo ja
- welke onmiddellijke voorzieningen moeten worden getroffen om de stabiliteit en continuïteit van Centric te waarborgen.
Het is hoogst waarschijnlijk dat de onmiddellijke voorzieningen er in ieder geval toe zien dat
- Sanderink geen controle meer kan uitoefenen als aandeelhouder;
- de aandelen van Sanderink worden overgedragen aan een tijdelijke bewaarder;
- Sanderink wordt geschorst als bestuurder hangende het onderzoek; en
- een door de Ondernemingskamer aangestelde bestuurder tijdelijk als bestuurder aangesteld wordt.
Nadat de voornoemde voorzieningen zijn getroffen, worden de door de Ondernemingskamer aangestelde onderzoekers verzocht om alle documenten binnen Centric te bestuderen en getuigen te horen zodat zij uiteindelijk kunnen bepalen of er al dan niet sprake is van wanbeleid.
Wordt de zaak door de Ondernemingskamer beslecht?
Nee. Alhoewel het onderzoek naar het gevoerde beleid binnen Centric jaren kan duren, zijn de maatregelen tijdelijk van aard. Nadat het onderzoek is afgerond moet een nieuwe procedure worden gevoerd om wanbeleid vast te stellen en eindvoorzieningen te kunnen treffen. Uitstoting van Sanderink als aandeelhouder behoort vooralsnog niet tot de te treffen voorzieningen. Met een nieuw wetsvoorstel in aantocht wordt het in de toekomst echter wel mogelijk om een aandeelhouder aandelen afhandig te maken.
UPDATE – Oordeel Ondernemingskamer
Getroffen voorzieningen en de implicaties daarvan
In het harde oordeel van 3 november 2022 van de Ondernemingskamer is Sanderink:
- geschorst als bestuurder voor de duur van de procedure;
- een door de Ondernemingskamer aangestelde bestuurder benoemd;
- zijn stemrecht als aandeelhouder van zijn IT-bedrijf ontnomen door de aandelen onder beheer bij een door de OK aangewezen functionaris.
Het vennootschappelijk belang stond bij Sanderink niet voorop
Desondanks de bijzondere aard van dit ingrijpen, was het oordeel onvermijdelijk. Door Sanderink, zo overwoog de Ondernemingskamer, heeft hij 2500 banen bij Centric op het spel gezet als gevolg van zijn vete tegen zijn ex-vrouw Van Egten.
Centric speelt een cruciale rol binnen de Overheid
Bovendien zijn vitale IT-systemen van publieke en semi-publieke instellingen zoals de Nederlandsche Bank en 70% van de gemeenten van Nederland hierdoor in het gevaar gekomen. In andere woorden, de val van Centric zou vergrijpende consequenties hebben.
In het licht van het bovenstaande heeft de OK dus per direct aan de bel getrokken. Alleen door Sanderink als bestuurder te schorsen en zeggenschap als aandeelhouder te ontnemen kan Centric en haar nieuwe bestuur verder.
Hoe verder?
Ondanks dat de zaak nog een lange tijd kan duren, zijn de getroffen maatregelen tijdelijk van aard. Tevens zal de OK de zaak niet beslechten en behoort de uitstoting van Sanderink als aandeelhouder niet tot de te treffen voorzieningen. Momenteel is er echter wel sprake van een wetsvoorstel betreffende het afhandig maken van aandelen van aandeelhouders. Dit zou het wel degelijk mogelijk maken om Sanderink richting de uitgang te sturen.
Conclusie
Kortom, Sanderink is een halt toegeroepen. Dit komt doordat het openbaar belang is gediend bij het voorbestaan van het bedrijf.
Neem contact op met VIOTTA
Heeft u een conflict met uw bestuurder of bent u van mening dat de relatie met aandeelhouders onhoudbaar is geworden? Neem dan gerust contact op met de specialisten van VIOTTA. Door de jarenlange internationale ervaring zijn de advocaten van VIOTTA in staat om u efficiënt en kundig te begeleiden.
