Het is reeds algemeen aangenomen dat, vanwege de bijzondere functie die zij bekleden, op banken een zorgplicht rust. Deze zorgplicht heeft als doel personen en ondernemingen te beschermen tegen lichtvaardige financiële beslissingen.
De maatschappelijke functie en expertise als grondslag voor de bancaire zorgplicht
Banken beschikken over expertise op het gebied van financiële dienstverlening en financiële producten. Vanuit deze expertise en belangrijke maatschappelijke functie rust op de banken een zorgplicht. Bij de bancaire zorgplicht worden twee vormen onderscheiden:
- de algemene zorgplicht; en
- de bijzondere zorgplicht.
Algemene zorgplicht
De algemene zorgplicht voor banken is verankerd in de Wet Financieel Toezicht (Wft). Deze wet ziet toe op zorgvuldige (financiële) dienstverlening en verplicht banken te handelen in het belang van de klant. Een bank is aldus verplicht om een afweging te maken alvorens zij een beslissing neemt met een impact op de klant.
Op basis van diens financiële positie, kennis, ervaring, doelstellingen en risicobereidheid dienen banken een klantprofiel op te stellen. De door de banken aangeboden en geadviseerde diensten en producten moeten binnen dit klantprofiel passen. De klant moet op basis van informatieverstrekking door de banken in staat zijn financiële producten en financiële diensten goed te beoordelen. Het schenden van deze wet kan leiden tot civielrechtelijke aansprakelijkheid van banken.
Bijzondere zorgplicht
De bijzondere zorgplicht voor banken geldt in situaties waarbij banken consumenten en ondernemingen dienen te beschermen tegen de risico’s van financiële producten of beleggingen. De bijzondere zorgplicht geldt:
- in de pre-contractuele fase,
- (ii) in de contractuele fase en
- (iii) na het beëindigen van de dienstverlening.
Bovendien strekt de bijzondere zorgplicht zich niet slechts uit tot klanten, maar ook jegens derden. De reikwijdte en de invulling van de bijzondere zorgplicht is afhankelijk van de omstandigheden van het geval. Relevante omstandigheden zijn de complexiteit van en de risico’s die verbonden zijn aan het betreffende financiële product, evenals de kennis, ervaring en de financiële positie van de klant.
Schending van de zorgplicht
Indien de bank haar zorgplicht heeft geschonden, kan de klant de onderliggende overeenkomst (onder meer) ontbinden of vernietigen. Daarnaast kan de klant eventueel de bank aansprakelijk stellen en haar aanspreken op schadevergoeding. De schade moet dan aan de bank zijn toe te rekenen en in causaal verband staan tot de norm die de bank heeft geschonden.
Neem contact op
Wilt u meer informatie over de zorgplicht van banken, heeft u een geschil met uw bank of bent u van mening dat uw bank haar zorgplicht heeft geschonden? VIOTTA Advocaten heeft veel ervaring met (het voorkomen van) procedures tegen banken. Neem contact op met advocaat ondernemingsrecht Dirk de Waard via dirk.dewaard@viottalaw.com.
