Wanneer u door de Nederlandse rechter wordt opgeroepen om te getuigen, bent u verplicht een getuigenis af te leggen (art. 165 lid 1 Rv). In bepaalde gevallen kan een getuige een beroep doen op zijn verschoningsrecht. Dit betekent dat de getuige het recht heeft om vragen van de rechter onbeantwoord te laten. De vraag is welke personen en op welk moment er een beroep kan worden gedaan op het verschoningsrecht. 

Getuigenverhoor

In een gerechtelijke procedure kunnen partijen zelf bepalen wie zij als getuigen oproepen. Wanneer de getuige niet ter zitting verschijnt, niet antwoordt op de haar gestelde vragen of weigert de verklaring te ondertekenen, kan de getuige strafrechtelijk worden veroordeeld. De vragen die u worden gesteld moeten naar waarheid worden beantwoord, opzettelijk een valse verklaring afleggen is dan ook strafbaar.

Verschillende getuigen die een beroep kunnen doen op het verschoningsrecht

Een getuige die is opgeroepen, moet altijd ter zitting verschijnen. Wanneer de getuige niet ter zitting is verschenen kan de rechter bevelen om de getuige door de openbare macht voor hem te laten brengen (art. 172 Rv). Onder omstandigheden kan een getuige zich beroepen op zijn verschoningsrecht. Door een beroep te doen op het verschoningsrecht kan een getuige de betreffende vraag/vragen onbeantwoord laten.

Wanneer een getuige beroep kan doen op het verschoningsrecht, hoeft hij niet te getuigen. De volgende partijen kunnen zich verschonen van de verplichting een getuigenis af te leggen:

  • De (vroegere) echtgenoot en de (vroegere) geregistreerde partner van een partij (art. 165 lid 2a Rv).
  • De bloed- of aanverwanten van een partij, echtgenoot of geregistreerde partner tot de tweede graad ingesloten (art. 165 lid 2a Rv).
  • Partijen die tot geheimhouding zijn verplicht uit hoofde van hun ambt, beroep of betrekking zoals advocaten, notarissen, artsen en geestelijken (art. 165 lid 2b Rv).

Indien u als getuige hier niet tussen staat, kunt u zich niet beroepen op het verschoningsrecht.

Doorbreking verschoningsrecht

Desalniettemin kan het verschoningsrecht in uitzonderlijke situaties worden doorbroken. Uit jurisprudentie van de Hoge Raad is gebleken dat een getuige in zeer bijzondere omstandigheden toch niet een beroep kan doen op het verschoningsrecht. Partijen die tot geheimhouding zijn verplicht uit hoofde van hun ambt, beroep of betrekking moeten bijvoorbeeld in uitzonderlijke gevallen toch informatie verstrekken. In dit soort gevallen is het gaat het belang om de waarheid te achterhalen voor aan de geheimhouding. Een dergelijke uitzonderlijke situatie kan zich bijvoorbeeld voordoen wanneer de advocaat zelf ook wordt verdacht van een (zwaar) strafbaar feit.

Verschoningsrecht

Beroepen op het verschoningsrecht? VIOTTA staat u bij

De advocaten bij VIOTTA helpen u graag verder bij vragen over verschoningsrecht, of andere plichten tijdens een getuigenis.

Wil je in contact komen met VIOTTA?

Contact VIOTTA.

By VIOTTA.

Recent cases.

This is what we do best.

Expertise.