Wanneer zijn de algemene voorwaarden van een overeenkomst toepasbaar?

Voor de toepasbaarheid van algemene voorwaarden gelden dezelfde regels als voor de totstandkoming van een overeenkomst. Er moet sprake zijn van aanbod en aanvaarding. De algemene voorwaarden zijn van toepassing wanneer de gebruiker aan de wederpartij een redelijke mogelijkheid heeft geboden om van de algemene voorwaarden kennis te nemen. Volgens de wet is dit het geval indien:

• De gebruiker de algemene voorwaarden voor of bij het sluiten van de overeenkomst aan de wederpartij ter hand heeft gesteld;
• De gebruiker de algemene voorwaarden voor of bij het sluiten van de overeenkomst aan de wederpartij langs de elektronische weg ter beschikking heeft gesteld. De voorwaarden moeten op een zodanige wijze ter beschikking worden gesteld dat ze kunnen worden opgeslagen door de wederpartij;
• De gebruiker aan de wederpartij heeft bekend gemaakt dat de voorwaarden ter inzage liggen.

Vernietigbaarheid van een beding in de algemene voorwaarden

Ook indien de wederpartij bij het sluiten van de overeenkomst de inhoud van de algemene voorwaarden niet kende, is de wederpartij eraan gebonden. Dit wordt anders als de gebruiker de wederpartij geen redelijke mogelijkheid heeft geboden om van de algemene voorwaarden kennis te nemen. Dit leidt namelijk tot vernietigbaarheid van de algemene voorwaarden. 

Voorts geldt dat indien een beding in de algemene voorwaarden onredelijk bezwarend is voor de wederpartij, deze eveneens vernietigbaar is. Bij de toets of een beding onredelijk bezwarend is, wordt rekening gehouden met de aard en de overige inhoud van de overeenkomst, de wederzijds kenbare belangen van partijen en de overige omstandigheden van het geval.

Onredelijk bezwarend beding: zwarte lijst en grijze lijst

In de Nederlandse wet zijn twee lijsten opgenomen, de zwarte en de grijze lijst. De daarin opgenomen bedingen zijn vernietigbaar. Consumenten en in sommige gevallen kleine ondernemers kunnen een beroep doen op deze lijsten. Bedingen op de zwarte lijst worden per definitie aangemerkt als onredelijk bezwarend. Dergelijke bedingen zijn vernietigbaar. De ondernemer mag zich niet beroepen op zo’n beding beroepen ten opzichte van de consument. 

Bedingen op de grijze lijst worden vermoed onredelijk bezwarend te zijn. De ondernemer die zich beroept op zo’n beding in zijn algemene voorwaarden dient tegenbewijs te leveren tegen dit wettelijke vermoeden.